19.05.2022 թ

1.Կրճատի՛ր կոտորակը.

ա. 3/12=1/4     բ.  4/16=1/4    գ.  10/12=5/6    դ. 10/15=2/3

ե. 14/21  = 2/3   զ.28/40=7/10  է.45/25= 9/5    ը. 45/25=9/5

2.Գտի՛ր

ա. 25-ի   1/5 մասը  ,  =25:5×1 =5        բ . 16-ի  1/4 մասը16:4×1=4

գ.35-ի   1/7 մասը ,=35:7×1  = 5          դ.48-ի  1/6  մասը=48:6×1=8

ե. 100-ի  3/10 մասը    100:10×3=30    զ.65-ի   2/5 մասը=65:5×2=26

3.Դավիթը իր ունեցած գումարի 70%-ը ծախսեց գրքեր, իսկ   30%-ը՝ գրիչներ գնելու համար: Արդյոք Դավիթը իր ամբողջ գումարը ծախսեց:

70+30=100

P=100

4.Արտահայտեք տոկոսներով.
1/100,=1 %

2/50,=4 %

¼,=25 %

13/5,= 260%

21/10=210%

5.Ապրանքի գինը 6000դրամ էր։ Այդ գինը նախ բարձրացավ 10 %-ով, ապա իջավ նույնքան տոկոսով։ Նախնական գնի համեմատ ավելի թա՞նկ, թե՞ ավելի էժան դարձավ ապրանքը։

6000:100×10=600

600+6000=6600

6600:100×10=660

6600-660=5940

էժանացավ՝

6.Կատարե՛ք գումարում  կամ  հանում

ա)5,2+1,7  =6,9  
բ)14,12+5,17=19,29       
գ)7+45,58=52,58

դ)3 – 0,9=2,1
ե)12 – 9,48=3,52
զ)17,04-5=12,04

7.Հաշվի՛ր  ․
 3սմ =3/100   մ ,     1ր  =1/60       ժ ,       1գ =1/1000      կգ  ,
15սմ =15/100   մ  ,    30 ր  =1/2   ժ ,       25 գ =25/1000    կգ  ,
17 մ 50 սմ  =17,5     մ  ,    1ժ  20ր=1,1/3 ժ   ,  1 տ  250 կգ=1,250     տ

8. 80 թիվը բաժանե՛ք երկու մասի 3 ։ 5 հարաբերությամբ։

3+5=8

80:8=10
10×3=30
10×5=50

26.04.2022թԻնքնուրույն աշխատանք

26.04.2022թ
Ինքնուրույն աշխատանք

1.Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը ․
ա․ 12-25 =  -13   բ․ 0-15 = -15   գ․  -24-36=-60    դ․ 15- (-18) =+33
ե․ 12,45-7,12=5,33     զ ․4,124-2,6 =1,524    է․ 23,21×100 =2321
ը․ 34,25:100 =0,3425    թ ․ 3,5×7,2=25,20     ժ․  -3/5 x( -1/8) =+3/40

2. .Հաշվի՛ր  ․
1 սմ =1/100   մ ,     1ր  =    1/60   ժ ,       1գ =  1/1000    կգ  ,
7սմ =7/100   մ  ,    30 ր  =1/2   ժ ,       100 գ =  100/1000  կգ  ,
15 մ 50 սմ  = 15. 1/2 մ  ,   
1ժ  10ր=  1.10/60 ժ   , 
1 տ  100 կգ= 1.100/1000    տ

3. Կատարի՛ր ռացիոնալ թվերի հետ գործողություններ ․

1/8- 3/8 =-2/8                       -1/4 -3/4=          -1/4:(-2)=

12/15- 3/15 =9/15             -4/25-(-1/25) =-3/25      -3/8x(-4/10)=+3/20

4.Քառակուսու կողմը 18, 2սմ է, եթե նրա կողմը փոքրացնենք տաս անգամ, ինչքան կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը և մակերեսը։
18,2:10=1,82
p=1,82×4=7,28
S=1,82×1,82=3,3124

5.(բարձր միավոր հավաքելու դեպքում )

Ավազանին միացված է երկու լցնող խողովակ:Առաջին խողովակով  ավազանը լցվում    է  10 ժամում,իսկ երկրորդ խողովակով՝   15 ժամում:

 ա.Ավազանի ո՞ր մասը կլցվի ,եթե առաջին խողովակը բացենք  4  ժամում:
4/10=2/5

բ.Ավազանի ո՞ր մասը կլցվի ,եթե երկրորդ    խողովակը բացենք  5 ժամում:
5/15=1/3

20.04.2022թ

773.
A)7.2/9

B)6.27/71

C)3.3/4

D)0

E)-15.23/24

F)10.87/100

774.

A)>

B)<

C)<

D)<

E)<

F)<

775.
Բ. Դ. Ե. Զ.

776.
-6.1/2, -3.4/5,-2.17/50, 0, 3.81/100, 6.1/2, 10.2/3

777.
+5. 77/97, 5. 2/3, 7/25, 1/2, -1/3, -3/8, -277/500

19.04.2022թ

Թեմա՝ Ռացիոնալ թվեր:

Մեզ արդեն հայտնի են թվերի տարբեր համախմբեր՝ բնական թվեր, կոտորակային թվեր, ամբողջ թվեր։

Այդ թվերի ի հայտ գալը պայմանավորված էր առօրյա կյանքի հետ կապված գործնական խնդիրներով։ Սակայն կային դրանք գործածության մեջ մտցնելու նաև ուրիշ պատճառներ։ Օրինակ՝ կոտորակային թվերն օգտակար են նրանով, որ դրանք ներմուծելուց հետո կարելի է կատարել ցանկացած բնական թվերի բաժանում։ Իսկ բացասական թվերի ներմուծումը հնարավորություն է տալիս կատարելու ցանկացած բնական թվերի հանում։

Հարց է ծագում, թե գոյություն ունի արդյոք թվերի այնպիսի համախումբ, որում հնարավոր է կատարել ցանկացած թվաբանական գործողություն, այն է՝ մեկը մյուսից հանել ցանկացած կոտորակային թվեր և մեկը մյուսին բաժանել ցանկացած ամբողջ թվեր։ Պարզվում է, որ այդպիսի համախումբ գոյություն ունի, և այն ստանալու համար պետք է, դրական (սովորական) կոտորակներից բացի, դիտարկել նաև բացասական կոտորակային թվեր.
օրինակ` -21/4, -3/7,  -12/13:

Դրական ու բացասական կոտորակային թվերը և զրոն կազմում են ռացիոնալ թվերի համախումբը։

Պարզ է, որ ամբողջ թվերը ռացիոնալ թվերի մի մասն են։

Եթե երկու ռացիոնալ թվեր ունեն իրար հավասար բացարձակ արժեքներ, բայց տարբեր նշաններ, ապա ասում են, որ այդ ռացիոնալ թվերն իրար հակադիր են։

Օրինակ՝  -½  թվին հակադիր թիվը կլինի +½-ը,
        իսկ  -3.1/4  թվին հակադիր թիվը` + 3. 1/4ը:

Առաջադրաքներ:
1. Բեր ռացիոնալ թվերի օրինակներ (հինգ օրինակ):

2/4, 6/9, -12/6,  8/9, -9/-3

2. Բեր դրական կոտորակների օրինակներ, նշիր դրանց հակադիրները:

4/8,  =-4/-8

5/8, =-5/-8

 3.Բեր բացասական կոտորակների օրինակներ, նշիր դրանց հակադիրները:

-5/-8=4/8

-4/-8=5/8

4. Ո՞ր ռացիոնալ թիվն է ինքն իրեն հակադիր:

0

5.Կոորդինատային առանցքի վրա նշիր հետևյալ կետերը

                    -1/2; 3  ; 4/8 ;  9/7  ; -5 ; -12/7  ; 0

-5,-12/7,-1/2,0,4/8, 9/7,3

6.Դպրոցի սովորողներից  15-ը սիրում են երգել: Դա դպրոցի բոլոր աշակերտների 5 %-ն է: Քանի՞ սովորող կա դպրոցում:

Դպրոցի երեխաներին նշանակենք x հոգի, ապա ըստ պայմանի կլինի, X . 5/100=15,x=15 . 100/5=300

7. Գտեք տառային արտահայտության արժեքը.

ա) (3 · b + 4) ։ 2, եթե b = 6,

11
գ) 48 ։ (2 · c – 6), եթե c = –1,
-6

բ) (8 – a) ⋅ (a + 5), եթե a = 2,

42
դ) (30 – 3 · d) ⋅ (8 · d – 1), եթե d = –2։

-612

18.04.2022թ , Կրկնություն

1.Կատարի՛ր կոտորակների գումարում կամ  հանում

 ա)1/7+2/7        = 3/7              
բ)16/30-5/30   =11,30
գ)3,2+1,25  =   4,45                     
դ)7+145,58= 152.58
ե)32,9-12,8    =20.1             
զ)158 -46,04=4.45

2.Ճանապարհորդը 4 ժ քայլել է 5,2 կմ/ժ արագությամբ և 3 ժ՝ 4,8 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։

5.2×4=20.8

4.8×3=14.4

20.8+14.4=35.2 կմ

3.Քառակուսու պարագիծը 240 սմ է։ Գտե՛ք նրա մակերեսը։

240:4=60

60×60=3600(սմ4)

4.Քառակուսու կողմը 10, 2սմ է, եթե նրա կողմը փոքրացնենք տաս անգամ, ինչքան կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը:

10,2:10=1,02

1.02×4=4,08

5.Կոորդինատային հարթության վրա նշի՛ր  A( -7, -6) կետը ։

ա․Նշի՛ր , որ կետում է հատում x-ի առանցքը ։

x=-7
բ․Նշի՛ր , որ կետում է հատում y-ի առանցքը ։

y=-6

գ․Եթե նշված կետը երկու միավորով բարձրացնենք վերև ,ապա այդ կետում ինչ կոորդինատներ կունենա ։

B (-7-4)

դ․Եթե նշված կետը  4 միավորով տնաենք ձախ և 2  միավոր` վերև , ապա այդ կետում ինչ կոորդինատներ կունենա ։

C (-11-7)

6 .Հաշվի՛ր  ․
1 սմ = 0,01 մ ,     1ր  = 0,06      ժ ,       1գ = 0,001     կգ  ,
5սմ = 0.05  մ  ,    30 ր  = 0,05 ժ ,       25 գ = 0,025   կգ  ,
15 մ 50 սմ  = 15,5    մ  ,    1ժ  20ր= 1,2  ժ   ,  1 տ  250 կգ=  1,25   տ

7.Գտիր AB հատվածի միջնակետը, եթե
ա)A(7), B(-5)=1
բ) A(14), B(20)=17
գ) A(0), B(-8)=-4
ե) A(-2), B(18)=8

14.04.2022թ ,Կոորդինատային հարթություն

1. Կոորդինատային հարթության վրա նշի՛ր  A( 5,3) կետը ։

ա․Նշի՛ր , որ կետում է հատում x-ի առանցքը ։

5
բ․Նշի՛ր , որ կետում է հատում y-ի առանցքը ։

3
գ․Եթե նշված կետը երկու միավորով բարձրացնենք վերև ,ապա այդ կետում ինչ կոորդինատներ կունենա ։

(5;5)
դ․Եթե նշված կետը 5 միավորով տնաենք ձախ ,ապա այդ կետում ինչ կոորդինատներ կունենա ։

(0;3)

2.Կոորդինատային համակարգում գծի՛ր ուղղանկյուն,որի գագաթները լինեն ՝
A (5, 2 ) ,B( -7,2) ,C (5 ,-6)  ,D (-7,-6)
ա․ Գտի՛ր ուղղանկյան կողմերի երկարությունները

AB=5+7=12 (երկարություն)

AC=2+6=8 (լայնություն)

բ․Հաշվի՛ր ուղղանկյան պարագիծը ։

12+8=20

20×2=40

p=40

գ․Հաշվի՛ր ուղղանկյան մակերեսը ։

12×8=96

s=96

3.Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 3,853 > 2,64
բ) 15,899 < 14,9
դ) 78832,91 > 78732,91 

ե) 72,93 > 73,851 
զ) 0,382 <  0,45 
է) 663,0001 >  663,0002

4.Կատարե՛ք գումարում  կամ  հանում

ա)5,2+1,7 =6,9       
բ)14,12+5,17=19,29
գ)7+45,58=52,58

դ)32,9-12,8=20,1  
ե)48,38-13,29=35,09     
զ)158 -46,04=111,96

է)3 – 0,9=2,10
ը)12 – 9,48=2,52
թ)17,04-5=12,04

13.04.2022թ

Առաջադրանքներ

1) Կատարե՛ք հանում.

ա) 3,56 – 2,14=1,42 գ) 111,782 – 65,327=46,455 ե) 0,625 – 0,1=0,525

բ) 81,22 – 53,12=28,1 դ) 17,1 – 8,256=8,844 զ) 7,35 – 6,35=1

2) Ինչքանո՞վ է 27,38մ-ը մեծ 13,81 մ‐ից։

27,38-13,81=13,57

3) Գտի՛ր *-ը

ա) 7,86 + 2,19 = 10,05 , գ) 117,18 – 78,939 = -38,241 ,

բ) 43,19 + 1,924 = 45,114 , դ) 53,27 + 36,73= 90

4) Կատարե՛ք հանում.

ա) 1,037 – 1=0,037 գ) 8,002 – 8=0,002 ե) 107,03 – 56=51,03

բ) 3,263 – 2 =1,263 դ) 11,397 – 9=2,397 զ) 34,56 – 29=5,56

5) Ուղղանկյան կողմերի երկարությունները 6,37դմ և 10,01դմ են։ Ուղղանկյան մեծ կողմը փոքրացրել են 3,2 դմ-ով,
իսկ փոքր կողմը՝ 5,5 դմ-ով։ Որքա՞ն է ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

1. 10,01-3,2=6,81
2. 6,37-5,5=0,87
3. (6,81+0,8)×2=15,36

6.Կոորդինատային համակարգում նշված են x և y կոորդինատներով կետեր:

Գրիր A,B ,C ,D կետերի կոորդինատները:

A(3;2) B(-3;2) C(-3;-2) D(3;-2)

7.Կոորդինատային առանցքներից մեկի վրա վերցված է կետ: Պարզիր, թե ո՞ր առանցքի վրա է այն գտնվում A(0;−20) կետը :

A կետը գտնվում է y առանցքի վրա։

8.Հայտնի է, որ A, B, C և D կետերը ուղղանկյան գագաթներ են: Երեք կետերի կոորդինատները տրված են՝ A(0;0); C(6;1); D(6;0)

Գտիր B չորրորդ կետի կոորդինատները:

B(0;1)

Առաջադրանքներ:

1.

2.

07.04.2022թ կրկնություն
1 Հաշվի՛ր

1. 3/4:1/4=3
2. 7/2×4=14
3. 38×11/5=418/5
4. 3/50:1/5=3/10
5. 3+14=17
6. 17+418/5=503/5
7. 503/5-3/10=1003/10

2.Տասնորդական կոտորակները գրի՛ր դիրքային գրառման տեսքով.

31/10=3,1
4/100, =0,04

5456/1000=5,456

68/10  =6,8

4/10  =0,4

1/10000=0,0001

.Կատարե՛ք գործողությունը՝ա)

65,103 ⋅ 10,  =651,03
բ) 7,393 ⋅ 10000= 7393     
գ) 15,3:10 =  1,53
դ) 13,01:100 =0,1301

4.Կատարեք գործողությունը.
ա)2+13,5=15,5
բ)11, 4+123, 21=134,61
գ)2,3+3, 4=5,7
դ)11,5+11, 24=22,74

5.Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ երեք հարյուրերորդական,

0,03

բ) յոթ ամբողջ քսանմեկ հազարերորդական,

7,021

գ) երեսուն ամբողջ տասնմեկ տասհազարերորդական,

30,0011

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր քսանյոթ հազարերորդական:

0,227

6.Ենթադրենք` տրված է մի թիվ: Նշանակե՛ք այն որևէ լատիներեն տառով և տառային արտահայտության տեսքով գրի՛ առեք.

ա) այդ թվի կրկնապատիկից 5-ով փոքր թիվ ,  

2x-5

բ) այդ թվի եռապատիկի  կեսը, 

3x:2

գ) այդ թվի երկու հինգերորդ մասը, 

x:5×2

դ) այդ թվից 10-ով մեծ թիվը, 

x+10

7.Գրե՛ք այն բոլոր երկնիշ թվերը, որոնցից յուրաքանչյուրում միավորների եւ տասնյակների կարգերում եղած թվերի գումարը հավասար է 5-ի։

23, 32, 41, 14, 50